بر اینکه سینمای دفاع مقدس به یک قشر و جناح محدود نیست و توصیههایی هم به جوانان فیلمساز داشت.
به گزارش ایسنا، جشنوارهی فیلم کوتاه جم در نشستی دو ساعته با فیلمسازان جوان تاکید کرد بر اینکه؛ حوزهی سینمای دفاع مقدس به یک قشر و جناح محدود نیست؛ سفرهای است که به همه روزی میرساند و غذا میدهد و هرکسی که تشنه و اشتهای سیرشدن داشته باشد از این سفره به اندازهی کافی بهرهمند میشود.
او همچنین اظهار امیدواری کرد: روزی بزرگان سینما در عرصهی سینمای دفاع مقدس وارد شوند و در این زمینه فیلمی را تولید کنند و در عین حال به آنها ایرادی هم گرفته نشود که حتما باید جنگ را تجربه کرده باشند. بنابراین در این راستا نامداران سینمای کشور در کارنامهی خودشان اثری هم در خصوص جنگ با نگاه و گرایش خاص خود خواهند داشت و سرانجام این فیلمها به سرمایهی ملی که در مجموعهی آثار آنها خواهد درخشید، تبدیل میشود.
کارگردان دوئل با تاکید بر اینکه؛ واقعهی خرمشهر مهمترین حادثهی تاریخ معاصر است، گفت: باید چنین اتفاقات مبارکی همچون جشنوارهی جم در این ایام بیافتد تا رفتهرفته این موضوع به جریان فرهنگی تبدیل شود. خصوصا اینکه، این جشنواره به عطر و بوی کسانی مزین است که نشانههای غرور یک ملت هستند، افرادی که در عرصهی دفاع مقدس از جان و اصلیترین ثروت خودشان مایه گذاشتند و موجب عزت ملت ایران شدند.
او دربارهی ورود فیلمسازان جوان به حوزهی سینمای دفاع مقدس هم بیان کرد: در این زمینه قطعا باید در آینده امیدوار باشیم تا چهرههای برجستهای از میان همین جوانانی که حضور دارند ظهور پیدا کنند و عرصهی تجربهها را به عمل نزدیک کنند و جامعه از آثار آنها بهرهمند شود.
احمدرضا درویش، عرصهی جنگ و دفاع مقدس را یک دریای بیکران دانست و ادامه داد: هرمقدار از این دریا برای بهرهگیری استفاده شود تمامشدنی نیست. بنابراین لایههای متنوعی وجود دارد که هنوز دستنخورده باقی مانده است و میتواند دستمایهی هنرمندان برای بیان دغدغههای درونیشان بشود.
او گفت: زماینکه دربارهی فیلم کوتاه یا سینمای تجربی صحبت میکنیم به مولفههای خاص اشاره داریم که بعضا از سینمای حرفهای متفاوت است، به طور کلی چه در سینمای حرفهای و چه در کار فیلمسازی لوکیشن و تجهیزات باعث ساخت فیلم نمیشود و درواقع زاویه دید و اندیشهی هنرمند مهمترین عنصر در شکلدهی مجموعه عناصر، ارتباطات، شخصیتها و حوادث یک پروژه است، پس ارزش یک اثر به پروداکشن، حجم صحنهها و حرکتهای دوربین آنچنانی و بازیهای آنچنانی نیست.
او مهمترین دستاورد فیلمسازی جوان را ساختهشدن هنرمند فیلمساز دانست و ادامه داد: کارکرد انجمنهای سینمای جوانان یا سینمای تجربی قبل از آنکه کارکرد تخصصی فیلمسازی باشد، یک کارکرد اجتماعی است. سینمای جوان عرصهی ساختهشدن ذهن جوان و تزریق عناصر و شکلهای خاص برای شکلگیری شخصیت اوست و این انجمن یک کار وسیع اجتماعی را برعهده گرفته است و با بخش مهم و خاصی از جامعه که جوانان هستند ارتباط دارد.
درویش خاطرنشان کرد: شاید یک درصد از این فیلمسازان جوان هم وارد سینمای حرفهای نشوند، بنابراین سوال اینجاست که بقیه به کجا میروند و چهکار میکنند؟! بنده اعتقاد دارم اینها رها نمیشوند و آن دستهای که وارد سینمای حرفهای نمیشوند وارد عرصهی زندگی شخصی خود خواهند شد و قطعا آدمهای دیگری هستند که به شناخت مسایلی موفق شدهاند که در زندگیشان به دردشان میخورد.
او با اظهار تاسف از اینکه؛ هنوز تعریف درستی از سینمای جوان و تجربی ارایه نشده است، ادامه داد: سینمای جوان حتا در حوزهی امنیت ملی کار بزرگی انجام میدهد چون رفتهرفته به دانشگاهی فراگیر تبدیل میشود که مجموعهی جوانان علاقهمند به حوزهی فیلمسازی اعضایش را تشکیل میدهند که هدف اصلی یادگرفتن مسایلی است که در یک شکل خاص یاد داده میشود.
این کارگردان با اشاره به فضای نمایشی اینگونه آثار هم گفت: در بحث اکران این فیلمها باید همانطور نگاه کرد که به فضای تولید در سینمای جوان نگاه میشود. فرهنگسراها باید فضای امنی برای نمایش آثار سینمای جوان باشند که متأسفانه این ارتباط نهادینه نیست و مکانهایی که امکان نمایش آثار تجربی دارند به وجود نیامده است. به هر حال امکانات بالقوهای در کانونها و نهادها هست که در اختیار نمایش اینگونه آثار قرار داده نمیشود و باید هماهنگیهایی صورت بگیرد که بخش اصلیاش با همت خود جوانان اتفاق میافتد.
این کارگردان در بخش دیگری از سخنانش وجه بومی و هویتی سینمای ملی را وجه مهمی برشمرد و افزود: اما به این وجه کمتر توجه میشود. زمانیکه میگوییم صنعت سینمای ملی، یعنی سینمایی که به خودش متکی است و وجوه بسیار متنوعی دارد. سینمایی که فیلمبردارش، نورپردازی شرقی یاد داشته باشد و طراح صحنه، گریمور و تدوینگر ایرانی متعلق به سینمای ملی داشته باشد.
احمدرضا درویش در پاسخ به سوالی با بیان اینکه جفای بزرگی به حوادث مهم تاریخ 300-200 سالهی کشورمان صورت گرفته است این جفا را نابخشودنی دانست و گفت: کشوری که خودش را پیشرو میداند و در عرصهی تاریخ و در حوزهی فرهنگ مدلساز و یکی از نمونهها بوده است چهطور در دورهای که دوران شکوفایی فرهنگی است، سینمایش آیینهی تمامنمای واقعیت نیست و این تناقض یک عارضهی بزرگ است و باید پرسید اتفاقات مربوط به سالهای دور این کشور در سینما و هنرهای دیگر کجاست.
او اظهار تاسف کرد از اینکه؛ معیارهای ارزشی جامعه به معیارهای کمی تبدیل شدهاند و افزود: جامعهی ما از دیرباز وارد عرصهی عرض و طول مسایل شده و در حوزهی تولید و فرهنگ این نگاه کمی در زندگی ما حاکمیت دارد.
در شرایطی که توجهای به ارزش افزودهی حوزه فرهنگ نمیشود، چه توقعی است که سینمای ایران تهیهکنندهاش با 150 میلیون تومان اثری بسازد که غیرکلیشهای و خلاقانه باشد. بنابراین شخصیتهایی هم که در سینمای ایران حرف میزنند با شخصیتهای واقعی اجتماعی ما فاصلهی زیاد دارند و همه شئون زندگی در سینما و تلویزیون چیز دیگری است برای اینکه این شئون را معیارهای متفاوتی تعیین میکنند.
او مطرح کرد: ما به یک خیزشی که تأخیر 30 ساله هم در این راستا داشتهایم نیازمندیم. بنابراین من مسایلی همانند نهضت برخورد با فیلم 300 و چنین مواردی را قبول ندارم و خطر نمیدانم. اصل خود ما هستیم و امید من به فیلمسازان جوان است که گاهی وقتها در میان آثار کوتاهشان مسایلی را شاهد هستیم که در کارهای بلند کمتر دیده میشود.
درویش خطاب به فیلمسازان جوان گفت: توصیه میکنم اگر قرار شد به سینما ادامه بدهید، اولین رسالت شما شناخت خودتان باشد و دیگر اینکه شما یک منتقد نسبت به هستی و جهان هستید و باید به سوالات خودتان پاسخ بدهید.
این کارگردان در پاسخ به سوال یکی از حاضران که خود را پسردایی شهید جهانآرا معرفی کرد، دربارهی عدم نشاندادن بعضی از واقعیات جنگ در آثار دفاع مقدس گفت: متأسفانه در کمتر اثری شاهد هستیم که آن جریان واقعی که در دفاع مقدس وجود داشت جریان داشته باشد. در عین حال همهی آنچه در جنگ شاهد آن بودیم، قابل تصویرشدن نیست. اتفاقاتی هم هست که وقتی به سینما میآید خوب نیست، بنابراین تشخیص اینکه چه چیزی سینما هست یا نیست با خود هنرمند است.
کارگردان سرزمین خورشید همچنین با انتقاد از قدیسساختن، ادامه داد: بنده نسبت به رفتاری که با زندهیاد رسول ملاقلیپور میشود انتقاد دارم و خواهش میکنم آدمها را قدیس نکنند و به آنها مثل آدمهای کنار خودمان نگاه بکنیم و حتی به آنها نقد داشته باشیم، چون خود آنها از جمله شهید آوینی هم راضی هستند که شما جوانان آنها را نقد کنید.
وی افزود: احترام بگذارید اما وقتی از کسی قدیس ساخته میشود دیگر نمیشود، دربارهی او حرف زد و باید مرتب از آنها تجلیل کرد.
این کارگردان ادامه داد: از آنجاییکه رسول رفیق و همکارم بود و کارهای مشترک زیادی با هم داشتیم، میدانم که خودش هم راضی نیست که قدیس شود بنابراین اینکار را نکنید.
درویش با اشاره به بزرگداشتاش در نخستین جشنوارهی فیلم جم گفت: وقتی که عنایت دوستان را دیدم، از چهرهی رسول ملاقلیپور خیلی شرمنده شدم، من خودم را شاگرد او میدانستم و میدانم. همینطور خودم را شاگرد برادر و همکار گرامیام ابراهیم حاتمیکیا در این عرصه میدانم، دوستان عزیز زحمات زیادی در این عرصه کشیدهاند، این درحالی است که بنده گامهای کمی برداشتهام و امیدوارم در گامهای بعدی شرمنده نباشم.
در ابتدای این جلسه پژمان لشکریپور ـ دبیر جشنواره – به دلایل انتخاب احمدرضا درویش برای نکوداشت در این جشنواره اشاره کرد و توضیح داد: ایشان از جمله کارگردانهایی هستند که در تشکیل سینمای نوین ایران موثر بودند و از فیلمهای
کیمیا تا سرزمین خورشید، متولد ماه مهر و دوئل به لحاظ بار معنایی به موضوع خرمشهر توجه داشتهاند.
او اظهار امیدواری کرد: روزی همین جمع حاضر، برای نمایش فیلم شکوه پیروزی احمدرضا درویش که دربارهی فتح خرمشهر است، در سینما فلسطین جمع شوند.
گفتنی است: در این جلسه که اجرای آن را کامران ملکی برعهده داشت، محمدرضا جعفری جلوه معاون امور سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم حضور داشت.